O wyprawie
• Tirana – kolorowa stolica
• Ukryte wśród gór ,,miasto róż" – Përmet
• Niebieskie serce Albanii – dzika rzeka Vjosa
• Ruiny w górach – starożytne miasto Antigonea
• Gjirokastër (UNESCO) – miasto-muzeum o srebrnych dachach i tysiącu schodach
• Park Archeologiczny Butrint (UNESCO) na lagunie Riwiery Albańskiej
• Historyczny Szlak Więźniów Politycznych wzdłuż malowniczego odcinka wybrzeża Morza Jońskiego
• Słoneczne plaże i ciche wioski Riwiery Albańskiej
• Berat (UNESCO) – miasto tysiąca okien, białych domów i ikon
Podczas wyprawy odkryjemy odmienność i unikatowość kraju Tosków – dominującej grupy etnicznej południowej Albanii. W trakcie poznawania ruin i niezwykłych starówek przekonamy się, jak wiele kultur kształtuje ten kraj. Będziemy eksplorować pozostałości miasta starożytnych Greków - Antigonea, ,,wpadniemy” też do tygla kultur w urokliwym parku archeologicznym Butrint. Śladem podbojów osmańskich dotrzemy do zabytkowych miast Gjirokastër i Berat. Podróż przez Albanię gwarantuje nieustanny kontakt z dziewiczą przyrodą, nadal nietkniętą wpływami współczesności, wypełnioną zapachami, smakami z przeszłości.
Dziewicza przyroda na skraju południowo-wschodniej Europy
Na południu Albanii przywitają nas popielate, niekiedy ośnieżone grzbiety gór, schodzące do dolin rzek otoczonych zielonymi lasami. Czeka na nas krajobraz wybitnie górski. Nie dziwi to w kraju, którego 70% powierzchni zajmują góry i wzgórza. Najpiękniejsze z nich objęte są ochroną w parkach narodowych.
Przemierzymy górzysty kraj Tosków aż po wybrzeże Morza Jońskiego. Odkryjemy „niebieskie serce” Albanii – dziką, nieuregulowaną rzekę Vjosa, płynącą pomiędzy morzem a górami. Jej roztokowe koryto dzieli się na wiele rozgałęzień, które ponownie się łączą, tworząc sieć kanałów i mielizn. Vjosa będzie towarzyszyła nam w trakcie naszych wędrówek. Spojrzymy na nią z góry okolicy górskiego miasta Tepelena, miejsca urodzin Alego Paszy - jednej z najważniejszych postaci na Bałkanach. Zanurzymy stopy w czystych wodach jednego z dopływów Vjosy i skorzystamy z regenerujących ciepłych źródeł w wiosce Benja (Bënjë).
Miasto pełne historii - Stulatka Tirana
Od niej zaczniemy naszą wyprawę. Mimo że minęło sto pięć lat od jej założenia (stolicą Albanii została w 1920 roku), nadal pozostaje w gronie młodszych stolic Europy. Prezentuje wiele stylów architektonicznych, tryska kolorami, jest pełna kawiarni i… bunkrów i zdecydowanie pozostaje miejscem wartym odkrycia!
Gjirokastër – osmańskie stare miasto, łupki i szpiedzy
Jedną z największych atrakcji wyprawy jest wpisane na listę UNESCO zabytkowe miasto Gjirokastër. Uchodzi za jedno z najładniejszych w Albanii. Stanowi przykład, jak dawniej wyglądały miasta osmańskie, wypełnione kamiennymi domami z wieżyczkami i drewnianymi balkonami, pnącymi się w górę schodami. Patrząc na Gjirokastër z góry, zobaczymy mieniące się w słońcu dachy pokryte łupkiem. Nie zabraknie śladów Alego Paszy z Telepeny, który rozbudował tutejszy zamek - największą twierdzę w Albanii. Zaskakującym eksponatem starego zamku z IV w. jest amerykański odrzutowiec rozpoznawczy Lockheed T-33 „Shooting Star” z okresu zimnej wojny. Podczas spaceru nie zabraknie czasu na popróbowanie lokalnych dań kuchni albańskiej na bazie ryżu: sarmy (danie z ryżem zawijane w liście winogron) i qifqi (czifczi; kulki ryżowe z różnymi dodatkami) lub ciast: shapkat i byrek (z serem i szpinakiem).
Górskie wioski – szum wody i spa
W czasie naszych wędrówek odwiedzimy miasta ukryte w górach: Përmet, zwane ,,miastem róż” i starożytną Antigonee. Będzie czas na gorące kąpiele na wolnym powietrzu w otoczeniu gór i szumu rzeki w małej górskiej osadzie Benja (Bënjë).
Butrint – antyczne miasto na lagunie, lwie łapy i bogini
Park archeologiczny Butrint (UNESCO) wyróżnia położenie w malowniczej scenerii morza i jeziora oraz niezwykłe walory przyrodnicze. Spacer po ruinach dostarczy wrażeń zarówno pasjonatom historii, jak i wielbicielom przyrody. Podążając ścieżkami obok ruin budowli rzymskich, greckich, weneckich i tureckich, w otoczeniu wiecznie zielonych roślin, można napotkać kąpiące się w rzymskich łaźniach, niepomne na walory historyczne miejsca… żółwie. Po drodze otwarte wrota świątyni Asklepiosa, greckiego boga medycyny i zdrowia, zapraszają do wejścia śladem dawnych pielgrzymów pragnących uzdrowienia. W rzymskim amfiteatrze na wielbicieli teatru czekają miejsca w pierwszym rzędzie, z siedzeniami ozdobionymi lwimi łapami. To miejsce, pachnące intensywnie olejkiem eukaliptusowym, jest źródłem wielu odkryć archeologicznych, w tym tajemniczej rzeźby, nazwanej Boginią Butrint.
Miasteczka Riwiery – Morze Jońskie, gaje oliwne i twierdza
Będąc na południu Albanii, nie sposób nie zachwycić się Morzem Jońskim, nie poczuć magii miejsc, w których góry spotykają się z morzem, atmosfery małych, nadmorskich miejscowości ikameralnych plaż. W malowniczej zatoce Porto Palermo wejdziemy na przylądek z twierdzą wybudowaną na planie trójkąta. Przenocujemy w miejscowości Queparo nad samym morzem i przejdziemy szlakiem przez gaje oliwne. Wsłuchamy się w szum morza i zapatrzymy w zachody słońca.
Berat – w sercu interioru, 1000 okien i ikony
Wyprawę zakończymy w mieście-muzeum. Zwane ,,miastem tysiąca okien” Berat posiada świetnie zachowaną osmańską zabudowę z charakterystycznymi białymi domami. Można się tu zagubić w krętych, cienistych uliczkach u stóp ponad dwutysięcznego masywu Tomorr (2416 m n.p.m.). Miasto w sercu interioru mieści wiele świątyń różnych wyznań. Atmosfera Orientu łączy się tu z duchem Bizancjum. Na skalistym wzgórzu nad rzeką Osumna wznosi się zamek-twierdza, z którego przy dobrej widoczności widać napis ,,NEVER”, umieszczony jako wyraz protestu wobec prześladowań religijnych w czasach komunizmu. Na terenie zamku znajdują się cerkwie i meczety. W twierdzy zwiedzimy Muzeum Ikon Onufrego, znanego artysty sztuki sakralnej z XVI w. Słynął on z pisania ikon, używał specjalnego czerwonawego odcienia, którego nie mógł odtworzyć żaden inny malarz. Wśród zabytkowych obiektów znajduje się ikonostat z początku XIX w. z rzeźbą orła z rozpostartymi skrzydłami. Obecnie dwugłowy orzeł na czerwonym tle jest symbolem Albanii. Jego wzorem była pieczęć Skandenberga, bohatera narodowego, którego pomnik znajduje się w Tiranie. Symbolicznym spotkaniem ze Skandenbergiem zaczniemy naszą wyprawę w Albanii i zakończymy ją w Beracie. Ale zanim to nastąpi zwiedzimy dwie, oddzielone od siebie rzeką Osum, historyczne dzielnice Beratu: Mangalem i Gorica. Gdy zapadnie wieczór w interiorze, cały Berat się rozświetli, a ze szczytu Tomorr do miasta spłynie przyjemne, chłodne powietrze.
